หลังคา หรือ "Roof" เป็นโครงสร้างหลักของสิ่งปลูกสร้าง ที่ปกคลุมอยู่ด้านบนของอาคาร ช่วยป้องกันฝน ลม และแสงแดด เป็นส่วนประกอบสำคัญที่ทำให้บ้านมีเอกลักษณ์ บ่งบอกความเป็นตัวตนของเจ้าของบ้าน
ปัจจุบันรูปแบบหลังคาบ้าน มีให้เลือกหลากหลาย ตามความต้องการของเจ้าของบ้าน เพื่อรองรับกับสภาพอากาศในแต่ละพื้นที่ของประเทศไทย ที่มีลักษณะเป็นแบบร้อนชื้น ดังนั้นการระบายความร้อนเพื่อให้บ้านเย็น จึงเป็นปัจจัยสำคัญในการสร้างบ้าน ดังนั้นก่อนสร้างบ้าน เรามาดูแบบหลังคาบ้านกัน ว่าแบบไหนบ้าง ที่เหมาะกับสภาพภูมิอากาศบ้านเรา
หลังคาทรงจั่ว "Gable roof"
หลังคาทรงจั่ว "Gable roof"
หลังคาทรงจั่ว เป็นหลังคาที่ได้รับความนิยมมากในประเทศไทย ก่อสร้างง่าย รูปทรงลาดเอียงของหลังคาถูกออกแบบมาเพื่อให้อากาศไหลเวียน ช่วยให้มวลอากาศเย็นเข้ามา ช่วยระบายความร้อนภายใต้หลังคาได้ดี และระบายน้ำบนหลังคาได้ดีอีกด้วย ใช้ได้กับแบบบ้านส่วนใหญ่
หลังคาทรงปั้นหยา "Hip roof"
หลังคาทรงปั้นหยา "Hip roof"
หลังคาทรงปั้นหยา มีความทนทานต่อสภาพอากาศ แดด ลม ฝน ได้ดีเยี่ยม หลังคาลาดเอียงทั้งสี่ด้าน ครอบคลุมทุกทิศทาง จึงมีความแข็งแรงกว่าแบบอื่นๆ ด้วยลักษณะของโครงสร้างหลังคาที่ทุกด้านบรรจบที่จุดสูงสุดตรงกลาง การก่อสร้างจึงมีความยากลำบากเล็กน้อย เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาเรื่องน้ำรั่วซึม จำเป็นต้องใช้ทีมช่างที่มีความชำนาญ ทั้งนี้ยังสามารถนำไปปรับให้เข้ากับแบบบ้านอื่นๆ ได้อีกด้วย
หลังคาทรงมะนิลา "Hip gable roof"
หลังคาทรงมะนิลา "Hip gable roof"
หลังคาทรงมะนิลา เป็นการผสมผสานระหว่างหลังคาปั้นหยาและจั่ว มีลักษณะหลังคาจั่วล้อมรอบด้วยหลังคาทรงปั้นหยาลาดเอียงทั้งสี่ด้าน ข้อดีของหน้าจั่วทำให้บ้านดูมีระดับ และพื้นที่ชั้นบนสุด ช่วยระบายความร้อนภายใต้หลังคาได้ดี ทนทานต่อทุกสภาพอากาศในภูมิประเทศไทย ข้อเสียของหลังคาทรงมะนิลา ที่ผสมผสานระหว่างหลังคาปั้นหยาและจั่ว การก่อสร้างจึงมีราคาแพง อีกทั้งยังมีรอยต่อหลายชั้น จำเป็นต้องใช้ทีมช่างที่มีความชำนาญ เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาเรื่องน้ำรั่วซึม ทั้งนี้ยังสามารถนำไปปรับให้เข้ากับแบบบ้านอื่นๆ ได้อีกด้วย
หลังคาทรงหมาแหงน "Lean-To Roof"
หลังคาทรงหมาแหงน "Lean-To Roof"
หลังคาทรงหมาแหงน หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า "เพิงเพิงหมาแหงน" ลักษณะของหลังคา จะเอนเอียงด้านเดียว และลาดชัน มีรูปทรงที่ดูเรียบ ตอบโจทย์บ้านสไตล์โมเดิร์น ทั้งนี้ยังสามารถนำไปปรับให้เข้ากับแบบบ้านอื่นๆ ได้อีกด้วย หลังคาทรงหมาแหงน มีโครงสร้างที่ไม่ซับซ้อน จึงช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการก่อสร้าง ขณะเดียวกันควรระวังเรื่ององศาความลาดเอียงของตัวหลังคา ที่จะทำให้เกิดปัญหาการรั่วซึมได้
หลังคาแบน "Flat roof"
หลังคาแบน "Flat roof"
หลังคาแบน เป็นหลังคาที่มีรูปแบบแบนราบ อยู่ในแนวนอน โดยมีความลาดเอียงน้อยกว่า 10 องศา แม้แต่หลังคาแนวนอนที่สมบูรณ์แบบ ก็ต้องมีความลาดเอียงที่ด้านบน เพื่อให้สามารถระบายน้ำฝนออกได้ง่ายและรวดเร็ว ลักษณะของหลังคาแบบนี้ จึงเหมาะกับพื้นที่ฝนตกน้อย นิยมใช้กับบ้านแถบเมืองร้อนที่มีลมพายุ ข้อดีของหลังคาแบน คือ ด้านบนของหลังคาสามารถใช้สอยได้ เช่น ตากผ้า ข้อเสียของหลังคาแบน คือ ต้องออกแบบ และก่อสร้างบริเวณรอยต่อหลังคาให้ดี จำเป็นต้องใช้ทีมช่างที่มีความชำนาญ เพราะเป็นจุดที่มีปัญหาเรื่องน้ำรั่วซึม ขณะเดียวกันควรระวังเรื่องความร้อน เพราะรูปแบบหลังคา ที่เปิดรับแสงแดดตลอดวัน จำเป็นต้องใช้ฉนวนกันความร้อนควบคู่ไปกับหลังคาแบนด้วย
นอกจากการเลือกรูปแบบหลังคาที่เหมาะสมแล้ว โครงสร้างหลังคาก็เป็นสิ่งที่ควรให้ความสำคัญเป็นอันดับต้นๆ เช่นกัน โดยต้องมีความแข็งแรงทนทาน ไม่ก่อให้เกิดความเสียหายที่ต้องเสียเงินซ่อมแซมภายหลัง หรือ ทำให้มีความเสี่ยงทำให้เกิดอุบัติเหตุแก่คนในบ้าน ได้อีกด้วย
