ปูนซีเมนต์ หรือศัพท์ของคนสร้างบ้าน เรียกกันว่า "ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์" (Portland Cement) ปูนเป็นวัสดุหลักอีกอย่างสำหรับงานก่อสร้าง ถือว่าเป็นวัสดุที่ใช้งานง่าย ราคาไม่แพง และหาซื้อได้ง่าย สามารถปรับรูปร่างต่างๆ ได้ตามต้องการ ซึ่งปูนซีเมนต์ที่ใช้ในการก่อสร้างเกิดจากดารผสมวัสดุต่างๆ เช่น หินปูน ปูนขาว หินดินดาน ดินลูกรัง และทราย รวมถึงการเพิ่มสารอื่นๆ ซิลิก้า เหล็กออกไซด์ และอลูมิน่า มาผ่านกรรมวิธีทางอุตสาหกรรมเพื่อจะได้วัสดุที่สามารถ ใช้ในงานก่อสร้าง
ปูนซีเมนต์ มีให้เลือกใช้หลายชนิด มีความแตกต่างกัน ดังนั้นเราควรจะมีความรู้ว่าปูนแต่ละชนิดนั้น เหมาะกับงานประเภทใด มีความแตกต่างกันอย่างไร ดังนี้
- ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ธรรมดาหรือปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ปูนซีเมนต์ประเภทที่หนึ่ง ซึ่งชนิดนี้จะใช้กับงานก่อสร้างทั่วไป ซึ่งจะเป็นปูนปอร์ตแลนด์แบบพื้นฐาน งานที่ใช้ก็จะเป็นงาน คานคอนกรีต เสาอาคารทั่วไป ถนน สะพาน ฯลฯ
- ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ดัดแปลงหรือปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ปูนซีเมนต์ประเภทที่สอง จะเป็นปูนชนิดที่มีความทนทานต่อซัลเฟต ปานกลาง โดยส่วนมากจะใช้กับงานโครงสร้าง ขนาดใหญ่ในพื้นที่โดนน้ำเค็มที่มีระดับค่อนข้าง อย่างเช่น งาน ตอม่อ สะพาน เขื่อน เป็นต้น
- ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ชนิดแข็งตัวเร็วหรือปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ปูนซีเมนต์ประเภทที่สาม ปูนชนิดนี้จะแข็งตัวและรับแรง ได้เร็วกว่าปูนซีเมนต์ชนิดอื่น ซึ่งจะใช้กับงานที่ต้องการความเร็วหรืองานเร่งด่วนเป็นพิเศษ คือต้องทำเสร็จเร็ว ถอด รื้อ เร็ว ตัวอย่างเช่น งานทำเสาเข็ม พื้นสำเร็จรูป เป็นต้น
- ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ชนิดเกิดความร้อนต่ำหรือปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ปูนซีเมนต์ประเภทที่สี่ ปูนชนิดนี้จะใช้งานสำหรับงานคุณสมบัติพิเศษ อย่าง เขื่อนกั้นน้ำ ที่ต้องควบคุมอุณหภูมิที่จะเกิดขึ้นระหว่างน้ำกับปูน ด้วยการออกแบบให้เกิดความร้อนในการแข็งตัวน้อย ซึ่งจะส่งผลให้คอนกรีตที่สร้างนั้นจะไม่แตกหรือร้าวง่าย ดังนั้นจึงจะต้องใช้ปูนซีเมนต์ชนิดเกิดความร้อนต่ำ
- ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ชนิดต้านทานซัลเฟตได้สูงหรือปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ปูนซีเมนต์ประเภทที่ห้า ปูนชนิดนี้จะมีคุณสมบัติต้านทานต่อซัลเฟตสูง ซึ่งพื้นที่ในการก่อสร้างที่มีซัลเฟตที่สูง จะเป็นพวก งานตอม่อ หรือเสาในบริเวณที่อยู่ใกล้ชายทะเล หรือสภาพดินเค็ม
ดังนั้นเราจึงควรศึกษาประเภทของปูนซีเมนต์ก่อน เพื่อจะได้เลือกใช้ปูนให้ถูกประเภทและทำให้งานก่อสร้างของเราแข็งแรง คงทนอยู่นานตลอดไป